Corpus Juris

Wettelijke garantie is een term die je vaak tegenkomt wanneer je iets koopt. Maar wat houdt het precies in, en hoe zit het met de regels in België? Laten we dat eens van dichterbij bekijken.

Wat is de wettelijke garantie?

De wettelijke garantie is een bescherming voor de consument die wettelijk is vastgelegd. In België is deze garantie twee jaar. Dit betekent dat een consument recht heeft op een gratis herstelling of vervanging als het gekochte product binnen twee jaar na aankoop een gebrek vertoont. Dit klinkt eenvoudig, maar er zijn toch wat nuances en uitzonderingen die het begrijpen waard zijn.

Hoe werkt de wettelijke garantie in de praktijk?

Stel je voor dat je een nieuwe smartphone koopt. Na een jaar blijkt dat het scherm plotseling niet meer reageert. Je bent dan in je recht om terug te gaan naar de winkel waar je de smartphone gekocht hebt en te vragen om een oplossing. De winkelier moet dan het defect gratis herstellen of de smartphone vervangen.

Wat zijn de uitzonderingen?

Niet alle problemen vallen onder de wettelijke garantie. Als de winkelier kan aantonen dat het defect jouw schuld is, bijvoorbeeld door verkeerde behandeling of een ongeluk, dan vervalt de garantie. Ook normale slijtage valt hierbuiten. Een persoonlijke ervaring: ik kocht eens een waterkoker die na een jaar begon te lekken. Helaas bleek dat ik hem niet goed schoonmaakte, en dat was de oorzaak van het probleem. Geen garantie dus.

Hoe bewijs je een defect binnen de garantieperiode?

In de eerste zes maanden na aankoop wordt verondersteld dat een defect al bij de levering bestond, tenzij de verkoper het tegendeel kan bewijzen. Na deze periode moet de consument aantonen dat het defect er al was bij de aankoop. Dit kan soms lastig zijn en leiden tot discussies met de verkoper.

Wat zijn de rechten van de consument?

Als consument heb je recht op een product dat voldoet aan de verwachtingen die je redelijkerwijs mag hebben. Dit betekent dat het product geschikt moet zijn voor het beoogde gebruik en geen gebreken mag vertonen die niet te verwachten zijn. Als dat niet het geval is, heb je recht op kosteloze herstelling of vervanging, en in sommige gevallen op terugbetaling.

Wat moet je doen als de winkelier niet meewerkt?

Het kan voorkomen dat een winkelier niet bereid is om de wettelijke garantie na te leven. In zo’n geval kun je een klacht indienen bij de Federale Overheidsdienst Economie. Zij kunnen bemiddelen en, indien nodig, juridische stappen ondernemen tegen de winkelier. Een vriend van mij had ooit zo’n ervaring met een defecte wasmachine en moest uiteindelijk via deze weg zijn gelijk halen.

Is er een verschil tussen garantie en commerciële garantie?

Jazeker, er is een verschil. Naast de wettelijke garantie bieden veel verkopers ook een commerciële garantie aan. Dit is een extra garantie die bovenop de wettelijke garantie komt. Bijvoorbeeld, een elektrische winkel kan een garantie van vijf jaar aanbieden op televisies. Het is belangrijk om te weten dat deze commerciële garantie de wettelijke garantie niet vervangt, maar een aanvulling daarop is.

Hoe zit het met tweedehands goederen?

Voor tweedehands goederen geldt de wettelijke garantie ook, maar de duur kan worden ingekort tot minstens één jaar. Dit moet echter wel expliciet vermeld worden bij de aankoop. Zo kocht ik eens een tweedehands fiets met een garantie van zes maanden. Toen de ketting na vier maanden brak, kon ik dit nog laten repareren onder garantie.

Welke stappen moet je volgen bij een defect product?

1. Bewaar de aankoopbon: Dit is je bewijs van aankoop en je garantiecertificaat.
2. Neem contact op met de verkoper: Breng het defect onder de aandacht van de winkel waar je het product gekocht hebt.
3. Stuur een aangetekende brief: Als de verkoper niet reageert of weigert te helpen, stuur dan een aangetekende brief waarin je je rechten opeist.
4. Zoek hulp bij de FOD Economie: Als je er samen met de verkoper niet uitkomt, kun je de FOD Economie inschakelen.

Wat te doen bij geschillen?

Bij geschillen tussen de consument en de verkoper over de wettelijke garantie, kan de consument terecht bij de consumentenombudsdienst. Deze dienst kan bemiddelen en helpt vaak om een oplossing te vinden zonder dat er juridische stappen nodig zijn. Ik heb dit zelf nog niet hoeven doen, maar ik ken mensen die met succes gebruik hebben gemaakt van deze bemiddeling.

Zijn er verschillen tussen Belgische en Europese regels?

De regels omtrent de wettelijke garantie zijn in grote lijnen hetzelfde binnen de Europese Unie, aangezien ze gebaseerd zijn op Europese richtlijnen. Toch zijn er soms kleine verschillen in de interpretatie en toepassing van deze regels tussen de verschillende lidstaten. Het is dus altijd goed om even te checken hoe het in een ander EU-land precies zit als je daar een aankoop doet.

Hoe zit het met online aankopen?

Voor online aankopen gelden dezelfde regels als voor aankopen in een fysieke winkel. Dit betekent dat je als consument ook bij online aankopen recht hebt op twee jaar wettelijke garantie. Een tip uit eigen ervaring: zorg altijd dat je een duidelijk overzicht hebt van je online aankopen en de bijbehorende facturen. Dit kan veel gedoe besparen als er iets misgaat met je product.

Wat als je product gerepareerd is maar opnieuw defect raakt?

Als een product na reparatie weer defect raakt binnen een redelijke termijn, heb je opnieuw recht op herstel of vervanging. De wettelijke garantieperiode wordt niet verlengd door de reparatie, maar je kunt wel aanspraak maken op je oorspronkelijke rechten zolang de garantieperiode nog niet verstreken is. Zo had ik een keer een laptop die na reparatie binnen een paar maanden weer problemen vertoonde. Gelukkig werd dit zonder extra kosten opnieuw gerepareerd.

Waarom is het belangrijk om je rechten te kennen?

Het kennen van je rechten als consument is cruciaal om ervoor te zorgen dat je krijgt waar je recht op hebt. Veel mensen weten niet precies hoe de wettelijke garantie werkt, en dat kan leiden tot onnodige kosten en frustratie. Door goed op de hoogte te zijn, kun je je positie beter verdedigen en voorkomen dat je met een defect product blijft zitten.

Door een goed begrip van de wettelijke garantie in België, sta je sterker als consument en kun je met meer vertrouwen aankopen doen, wetende dat je rechten beschermd zijn. Of je nu een nieuwe televisie, een smartphone of een tweedehands fiets koopt, je weet nu waar je op moet letten en wat je kunt doen als er iets misgaat.